Sau khi bà Minh Trang - Phó TGĐ Công ty USPC bị bắt tạm giam, ông Byron Mc Laughlin, Tổng GĐ USPC đã nhiều lần viết đơn kêu cứu đến các cơ quan chức năng và yêu cầu Công an tỉnh Bình Dương đưa ra những bằng chứng xác thực. Vụ án có dấu hiệu oan sai và Hình sự hoá khiếu kiện dân sự.
Từ lô hàng còn đang tranh chấp…
Cty cổ phần Chế biến và Đóng gói thủy sản (USPC) do bà Nguyễn Thị Minh Trang làm Phó Giám đốc có quan hệ thương mại lâu năm với Cty Tuna Fish Bình Định. Tháng 7/2012, hai doanh nghiệp đã ký hợp đồng gia công chế biến hàng đông lạnh. Theo đó, Cty USPC thực hiện gia công 20 tấn cá ngừ nguyên con thành sản phẩm cá ngừ xông CO đông lạnh để xuất khẩu.
Sau khi thực hiện xong việc gia công lô hàng trên, Cty Tuna Fish Bình Định đã nhận một phần hàng. Số còn lại là hơn 11 nghìn kg, Cty Tuna Fish Bình Định ký hợp đồng ủy thác xuất khẩu cho Cty USPC. Theo hợp đồng ủy thác xuất khẩu ngày 25/9/2012, Cty Tuna Fish Bình Định ủy thác cho Cty USPC xuất khẩu lô hàng này cho khách hàng nước ngoài. Cty Tuna Fish Bình Định vẫn là chủ sở hữu lô hàng cho đến khi nó được giao cho khách hàng mua.
Trước đó, Cty USPC đã tìm được đối tác mua hàng là Cty LT Fish Market (Hoa Kỳ) và đã làm thủ tục mở tờ khai xuất khẩu hàng hóa tại Chi cục hải quan KCN Sóng Thần để xuất khẩu hàng cho Cty LT Fish Market. Sau khi ký hợp đồng ủy thác, đầu tháng 10/2012, Cty USPC đã chính thức xuất khẩu lô hàng này.
Khi lô hàng đã rời cảng Việt Nam thì Cty Tuna Fish Bình Định thay đổi yêu cầu thanh toán và đòi Cty USPC và bên mua phải thanh toán tiền của lô hàng xuất khẩu trong thời hạn 7 ngày kể từ khi xuất hàng. Do yêu cầu trên của Cty Tuna Fish Bình Định không được Cty USPC chấp nhận nên hai bên đã xảy ra tranh chấp và Cty Tuna Fish Bình Định đòi lại hàng.
Mặc dù Cty USPC đã có văn bản giải thích rằng, việc đòi lại hàng sẽ làm thiệt hại về tài chính và uy tín với đối tác nước ngoài nhưng Tuna Fish Bình Định kiên quyết đòi lại hàng. Thậm chí, theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, mẹ đẻ của bà Minh Trang thì tháng 10/2012, khi lô hàng mới được xuất khẩu thì ông Đỗ Tấn Vinh, Giám đốc Cty Tuna Fish Bình Định và vợ là Trịnh Thị Ngọc Sâm còn tố cáo bà Trang “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” đến Công an tỉnh Bình Dương khiến cho Cty USCP không còn cách nào khác là phải triệu hồi lô hàng đã xuất khẩu và đành xin lỗi khách hàng về sự cố này.
Ngày 17/11/2012, Cty USPC đã làm thủ tục nhập lại lô hàng tại chính Chi cục hải quan KCN Sóng Thần. Lô hàng nhập khẩu vẫn là lô hàng xuất khẩu, đúng cả về số lượng và mã số hàng hóa. Do đây là lô hàng “tái nhập” mà doanh nghiệp kê khai nên Chi cục hải quan KCN Sóng Thần đã không áp thuế nhập khẩu đối với lô hàng này.
…Đến hai tội danh với nhiều tranh cãi
Những tưởng việc triệu hồi và trả lại hàng cho là xong. Thế nhưng, khi lô hàng được mang trở lại Việt Nam thì Cty Tuna Fish Bình Định lại… đổi ý. Liên tục 3 tháng, từ tháng 11/2012 đến tháng 1/2013, Cty USPC thông báo cho Cty Tuna Fish Bình Định đến nhận lại lô hàng mà công ty này đã đòi về. Thế nhưng, đáp lại những thông báo trên của Cty USPC chỉ là sự im lặng một cách khó hiểu. Lý do của việc im lặng này là Cty Tuna Fish Bình Định không muốn nhận hàng nữa mà muốn lấy tiền. Theo phản ánh của bà Nguyễn Thị Thu Hà, trong buổi làm việc ngày 20/11/2012 tại CQĐT tỉnh Bình Dương, đại diện Cty Tuna Fish Bình Định cho rằng, lô hàng trên “không phải” là hàng của công ty này và đòi hơn 145 nghìn USD theo giá bán lô hàng. Tuy nhiên đó chỉ là ý kiến mà chưa là kết luận của cơ quan chức năng.
Việc tranh chấp kéo dài gần hai năm chưa được giải quyết dứt điểm thì ngày 20/10/2012, bà Trịnh Thị Ngọc Sâm, vợ ông Đỗ Tấn Vinh – người đại diện theo pháp luật Công ty Bình Định – bất ngờ có đơn tố cáo bà Minh Trang - Phó TGĐ Công ty USPC - “lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản” của Công ty TNHH XNK Vinh Sâm – trụ sở tại số 49 đường Nguyễn Trãi, TP. Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.
Trong khi vụ việc chưa được giải quyết theo luật pháp Việt Nam tại một Tòa án kinh tế theo lẽ thông thường phải được làm, bất ngờ ngày 18/9/2014, CQĐT tỉnh Bình Dương khởi tố, bắt tạm giam bà Minh Trang về tội “trốn thuế”. CQĐT cáo buộc bà Trang đã “khai báo gian dối” về lô hàng được “triệu hồi” trở về để trà cho Cty Tuna Fish Bình Định. Trước đó, tháng 7/2014, Chi Cục hải quan KCN Sóng Thần cũng đã có quyết định ấn định thuế đối với lô hàng này vì lý do “chưa có căn cứ xác định đây là lô hàng tái nhập” dù lô hàng xuất khẩu và tái nhập vẫn nguyên đai, nguyên kiện đều cùng một mã hàng, cùng bộ hồ sơ và do chính doanh nghiệp đã nhận hàng gửi lại.
Không những vậy, liên quan đến lô hàng này, bà Minh Trang còn bị khởi tố thêm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Nhiều luật sư cho rằng đối với lô hàng đã triệu hồi về, Cty USPC nhiều lần yêu cầu Cty Tuna Fish Bình Định đến nhận lại hàng Cty này không chịu đến nhận. Như vậy, hàng hóa vẫn còn đó, Cty USPC không “chiếm đoạt” tài sản của Cty Tuna Fish Bình Định mà chỉ là vấn đề tranh chấp thương mại thuần túy và thẩm quyền giải quyết thuộc về tòa án. Từ những căn cứ thực tế đó, các luật sư cho rằng việc khởi tố hình sự đối với vụ bà Trang là không đúng pháp luật mà cần phải chuyển đến tòa án để giải quyết về tranh chấp kinh tế.
Theo Luật sư Trần Việt Hùng, VPLS Trí Việt, ĐLS Hà Nội thì với sự việc như trên thì rõ ràng đây có dấu hiệu không bình thường và cần được xem xét, giải quyết đúng pháp luật.